لوگو-هوم-200x3000

تاریخچه ایزوتانک

مایعات در زندگی انسان اهمیت بالایی دارد. آب، نفت، بنزین، محصولات پتروشیمی، انواع سموم و … همه به صورت مایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. در نتیجه انسان می‌بایست مایعات را نیز همانند کالاهای معمولی و جامد جا به جا کند.

در گذشته تفاوت چندانی میان حمل میعانات با جامدات قائل نبودند. به عبارت دیگر مایعات هم مانند جامدات در بشکه‌های مشخصی بسته‌بندی می‌شد و سپس این بشکه‌ها بارگیری می‌کردند. اما به علت تفاوت حالت فیزیکی میعانات این روش خطرات بالایی به همراه داشت. از جمله این خطرات می‌توان به: احتمال بالای نشتی مایعات، اشاره نمود. از طرف دیگر مایعات خاصیت روان بودن بالایی دارند که عملا نمی‌توان در باربری حمل مایعات به روش سنتی اعتماد کرد. زیرا که هر تکان در صورت اشتعال زا بودن مایع می‌تواند عملا خطر آفرین باشد.

 با افزایش نیاز بشریت به حمل و نقل میعانات تولیدی مصرفی مهم در صنایع عملا دنیا نیاز به یک فناوری جدید پیدا کرد. مهم‌ترین نکاتی که در این فناوری لحاظ شد حمل ساده مایعات، رعایت نکات ایمنی و البته سرعت بالای حمل همانند سایر کالا ها بود.

در سال ۱۹۶۵ برای اولین بار ایزو تانک برای حمل و نقل مایع در مسیرهای ریلی استفاده شد. از سال ۱۹۷۰ این تکنولوژی وارد مسیرهای جاده‌ای شد و رفته رفته iso tank تبدیل به بهترین روش برای حمل و نقل مایعات به شمار رفت.

ایزوتانک چیست و از چه تکنولوژی استفاده کرده است ؟

 

برای درک بهتر این 3 نکته را در نظر داشته باشید:

  1. مایعات سیال هستند – انتقال مواد سیال سخت‌تر و در بسیاری موارد خطرناک‌تر از مواد ساکن است.
  2. همیشه امکان نشتی مایعات وجود دارد.
  3. بسیاری از مواد مایع که در حمل و باربری مورد استفاده قرار می‌گیرد صنعتی و اشتعال‌زا هستند.
  4. بسیاری از مواد کرایوژنیک (فوق سرد) دارای نقطه جوش بسار پایین می‌باشند. (برای مثال نقطه جوش نیتروژن مایع 196- درجه می‌باشد)

ایزوتانک سعی نمود نیازهای حمل را به نحوی برطرف کند و راه حل‌هایی برای آن پیدا کند. شاید خودتان ندانید. اما بارها ایزوتانک را از نزدیک دیده‌اید و از کنارش عبور کرده‌اید.

ایزوتانک یک نوع از مخازن اختصاصی انتقال مایع حساب می‌شود که توانایی خنثی کردن قدرت سیال را دارا می‌باشد. این مخازن دارای عایق‌بندی بسیار خوبی می‌باشند. به عبارت دیگر این مخازن مخصوص حمل مایعات ساخته شده است، در نتیجه هیچگونه نشتی نخواهد داشت.

هچنین ایزو تانک به گونه‌ای طراحی شده که اجازه نمی‌دهد سه ضلع مثلث (سوخت، اکسیژن و گرما) در مجاورت یکدیگر قرار بگیرند. در ایزوتانک‌های معمولی سعی می‌شود که عنصر گرما از مدار خارج شود. در برخی از انواع ایزوتانک‌های حرفه‌ای علاوه بر گرما از فناوری خلا نیز استفاده می‌شود. ایزوتانک امکان انتقال سریع، ایمن و ساده انواع مایعات را در مسیرهای ریلی، دریایی، هوایی و جاده ای فراهم کرده است.

چه موادی با کانتینر ایزوتانک‌ها حمل می‌شوند؟


از جمله موادی که با کانتینر ایزوتانک‌ها حمل می‌شوند عبارتند از:
•    آب
•    انواع مواد غذایی (مانند نوشیدنی‌های الکلی، شیر تغلیظ شده، آب میوه‌ها و غیره)
•    ملاس (شیره‌ای عسل مانند که از چغندر و نیشکر و غیره به دست می‌آید)
•    روغن‌ها و مواد نفتی
•    مواد شیمیایی (نظیر حلال‌ها)
•    مواد سوختی
•    سموم
•    اسیدها
•    گازهای کرایوژنیک (اکسیژن مایع، آرگون مایع، نیتروژن مایع)


با توجه به مایع و گاز داخل ایزوتانک‌ها، ساخت، طراحی و نوع کانتینر متفاوت می‌باشد. زیرا نمی‌توان همه‌ی موارد نام برده را در یک نوع کانتینر حمل کرد و می‌بایست شرایط حمل مایع محیا گردد تا حمل مایع به صورت دلخواه صورت پذیرد.

مثلا کانتینری که برای مواد غذایی استفاده می‌شوند را نمی‌توان برای حمل مواد شیمیایی استفاده کرد و حتی در مواردی کانتینرهای مواد غذایی مخصوص تنها منحصر به همان محصول بوده و مواد غذایی دیگر را نمی‌توان با آنها حمل کرد. پس در بازرسی ایزوتانک‌ها باید شرایط داخل کانتینر که حمل مواد با آن انجام خواهد گرفت بررسی می‌شود و تمامی نکات ایمنی در نظر گرفته می‌شود تا اگر شرایط استانداردهای مقرر را داشت اجازه حمل مواد داده شود.

حمل مایعات به ۳ صورت قابل انجام می‌شود:

  • حمل با بشکه و ارسال با کانتینر و کشتی کانتینر بر
  • حمل بصورت فله و با کشتی مخزن‌دار فله بر
  • حمل با ایزوتانک و کشتی کانتینر بر

 

حمل گاز به ۲ صورت انجام می‌شود:

  • با ایزوتانک و کشتی کانتینر بر
  • بصورت فله و با کشتی مخزن‌دار فله بر

ارسال بار فله با کشتی مخزن دار دارای شرایط خاصی است و در حجم زیاد انجام می‌گیرد و باید حتما در بندر مقصد و مبدا امکانات لازم برای بارگیری، تخلیه و انبار کردن بار فله مایع وجود داشته باشد ولی همه بنادر این امکانات را ندارند .پس بهتر است حمل و نقل بار مایعات و گاز به آسانترین و ارزانترین روش یعنی به صورت حمل ایزوتانک انجام شود.

کانتینر ایزوتانک‌ها از چه اجزایی تشکیل شده‌‌اند؟

ایزوتانک‌ها از موارد زیر تشکیل شده‌اند که بسته به نوع ایزوتانک این اجزا می‌تواند حذف شده یا اضافه گردند. 

  1. یک مخزن سیلندر شکل، فریم فولادی (که از فولاد ضد زنگ می‌باشد)
  2. دریچه فوقانی
  3. شیر تخلیه در بالا
  4. شیر تخلیه در پایین
  5. شیر ورودی در بالا (که این شیرها معمولا با توجه به نوع گاز یا مایع و فشار درون مخزن به تناسب تفاوت می‌کند)
  6. نردبان
  7. راهروهای فوقانی (جهت دسترسی راحت‌تر)
  8. دماسنج (که برای حمل مواد غذایی و دارویی حساس به تغییرات دما بسیار مهم می‌باشد)
  9. تشکیلات حرارت‌رسانی با بخار و یا الکتریکی
  10. برد الکتریکی (برای کنترل دما و پایش اطلاعات و صدور فرامین کنترل دما و فشار داخل مخزن)
  11. تابلو مشخصات (که اطلاعات مربوط به کانتینر، مبدا و مقصد و غیره در آن نوشته شده است)
  12. صفحات جهت کنترل سیلان مایع

 

فناوری ساخت ایزوتانک چیست؟

در درون ایزوتانک صفحات فلزی به فاصله‌های مشخص طراحی و تعبیه شده که قدرت سیال را تخلیه و کنترل می‌کند. البته به خاطر داشته باشید که این ایده اصلی فناوری ایزوتانک است. در انواع ایزوتانک‌های جدید عملا این فناوری پیشرفت‌های بسیاری داشته و به شکل‌های مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است.

انواع ایزوتانک بر اساس نوع سیالی که حمل می‌کنند می‌توانند از فناوری خاصی استفاده کنند. به طور مثال یک سیال ممکن است به دمای بالایی برای اشتعال نیاز داشته باشد. بنابراین عملا دمای اصطکاک یا … بر آن تاثیری ندارد. اما سیال دیگری ممکن است به کوچکترین دما واکنش نشان دهد. از این رو هر نوع سیال بر اساس ویژگی‌های خاص خود می‌تواند از تکنولوژی‌های مختلفی بهره ببرد. اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که غالب فناوری‌های ایزوتانک از یک ایده نشات گرفته است. ایده که در بالا آن را به طور کامل شرح دادیم.

 

مزایای ایزوتانک چیست؟


  1. ایزوتانک‌ها بسیار مقرون به صرفه می‌باشند، زیرا به سادگی از بخش ریلی و جاده‌ای به وسیله ادوات جا به جایی استاندارد به کشتی‌ها و بالعکس منتقل می‌شوند.
    2. حمل به وسیله کانتینر ایزوتانک سبب شده تا قابلیت حمل مایع از طریق ریل و دریا را ایجاد کند که این امر علاوه بر کم خطر بودن در مقایسه با حمل جاده‌ای باعث کاهش ریسک حمل نیز می‌شود و اطمینان حمل را بالا می‌برد.
    3. این کانتینرها دارای ایمنی بسیار بالایی هستند زیرا بدنه داخلی آن از فولاد ضد زنگ (seamless steel) و لایه‌های بیرونی آنها فولاد کربنی (carbon steel) تشکیل شده است و همچنین در برابر دماها، فشارهای مختلف و ضربات احتمالی در حین حمل مقاومت بالایی دارند.
    4. ایزوتانک می‌تواند برای کالاهای حساس به تغییرات دمایی، تقریبا دما را ثابت نگاه دارد. 
    5. برای اشغال فضای کمتر ایزوتانک‌ها را می‌توان به روی هم قرار داد که انبارداری و نگهداری آن آسان‌تر می‌نماید . 
    6. این مخازن نیاز به تمهیدات اضافی برای بسته‌بندی (packaging)  ندارد.
    7. ضمنا به دلیل رعایت تمامی استانداردها احتمال نشتی کمی داشته و حمل توسط آن‌ها آسان‌تر است و بدین ترتیب دوست دار محیط زیست محسوب می‌شوند و اگر شما طرفدار حفظ محیط زیست هستید این روش شدیدا توصیه می‌شود . 
  2. نصب سریع و آسان این قابلیت را ایجاد می‌کند کهبدون نیاز به دانش تخصصی بالا بتوان عملیات را به انجام رساند.
  3. 9. شیر خروجی از بالا و پایین قابلیت بارگیری و تخلیه متنوع را ایجاد می‌سازد.

 

انواع ایزوتانک کانتینر

 

بافل تانک‌ها (baffle tanks)

این نوع از ایزوتانک کانتینرها برای محصولاتی با گرانش مخصوص بالا است حداقل میزان پر بودن تانکر در آن‌ها زیر80 % است. در این کانتینر یک سری صفحات سوراخ‌دار که اجازه حرکت مایع بین صفحات را می‌دهد تعبیه می‌شود تا حرکت مایع درون مخزن کنترل شود. 

تانک‌های لایه‌دار (lined tanks)

این کانتینر ایزوتانک‌ها برای مایع‌های بسیار خالص یا خورنده استفاده می‌شوند. این کانتینر ایزوتانک‌ها با توجه به مایعی که حمل می‌کنند می‌توانند دارای لایه‌هایی از تفلون، لاستیک، فنولیک رزین و … باشند. 

تانک‌های قابل گرمایش (heated tanks)

گاها مایعاتی درکانتینر ایزوتانک‌ها حمل می‌شوند که نیاز به گرم شدن در مقصد یا گرم ماندن در حین حمل دارند. این کانتینرها دارای سیستم‌های گرمایش با بخار یا آب گرم یا الکتریکی هستند. لازم به ذکر است که برخی از سیستم‌های گرمایشی برای برخی محصولات می‌بایست شدیدا دقیق باشند چرا که شوک‌های دمایی می‌تواند به برخی موادی نظیر داروها و مواد غذایی صدمات جبران ناپذیری بزند. 

تانک‌های یخچالی(refrigerated tanks)

این تانک‌ها دارای تاییدیه‌های بین المللی برای حمل مواد دارویی، آب میوه‌ها، شیر و … می‌باشد. عمل سرمایش بوسیله ماده مبرد (ماده سرمایشی) یا روغن‌های مصنوعی در اطراف کویل‌های سرمایشی صورت می‌گیرد. یک کانتینر ایزوتانک یخچالی که بخش‌های سرمایشی و لوله‌های انتقال ماده مبرد در آن دیده می‌شود.

تانک‌های مواد سوختی (gas tanks)

این تانکرها دارای لایه‌ای از فلز روی در بخش داخلی و فولاد ضد زنگ در بدنه می‌باشند و از اسم آنها پیداست که برای حمل مواد سوختی مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

در دسته‌بندی دیگری که به آن T-coding می‌گویند این مخازن بر اساس حداقل فشاری که می‌بایست تحمل کنند و ضخامت جداره مخزن تقسیم بندی می‌شوند. بر این اساس:

  • T1 و T2 دارای ضخامت 6 میلیمتر بوده و حداقل فشار 1.5 بار را تحمل می‌کنند.
    •    T3 تا T5 دارای ضخامت 6 میلیمتر بوده و حداقل فشار 2.65 بار را تحمل می‌کنند.
    •    T6 تا T10 دارای ضخامت 6 میلیمتر بوده و حداقل فشار 4 بار را تحمل می‌کنند.
    •    T11 تا T14 دارای ضخامت 6 میلیمتر بوده و حداقل فشار 6 بار را تحمل می‌کنند.
    •    T15 تا T22 دارای ضخامت‎های 6 و 8 و 10 میلی‎متر بوده و حداقل فشار 10 بار را تحمل می‌کنند.
    •    انواع دیگری مثل T50  و T70 نیز وجود دارند که با توجه به فشار گاز و نوع گاز داخلشان فشارهای متفاوتی را می‌بایست تحمل کنند.