اکسیژن مایع
اکسیژن مایع چیست؟
اکسیژن مایع یکی از اشکال فیزیکی گاز اکسیژن است که به رنگ آبی کم رنگ است و مصارف مختلف پزشکی، صنعتی و آزمایشگاهی دارد. این ماده با تقطیر گاز اکسیژن در دمای منفی ۱۸۲ درجه سانتیگراد تولید میشود.
از این ماده در صنایع هوافضا به عنوان عامل اکسنده برای موتور پیشران فضاپیماها استفاده میشود. اکسیژن مایع دارای خواص واکنش‌پذیری و اکسیدکنندگی بالایی است و با بسیاری از عناصر و ترکیبات شیمیایی واکنش می‌دهد.
همچنین این ماده بسیار سرد است و ممکن است باعث سوختگی‌های شدید شود. برای استفاده از اکسیژن مایع باید نکات ایمنی را رعایت کرد.
نحوه تولید اکسیژن مایع
اکسیژن مایع یک ماده حیاتی است که در صنایع مختلف و پزشکی کاربرد دارد.
این ماده از جداسازی اکسیژن از هوای اتمسفر با روش تقطیر جزء به جز توسط واحدهای ASU تولید می شود. در این روش، هوا را با استفاده از فشار و دما به حالت مایع درآورده و سپس در ستون های تقطیر فشار بالا، اکسیژن را از نیتروژن، آرگون و سایر گازهای هوا جدا می کنند.
اکسیژن مایع دارای رنگ آبی روشن و دمای منفی 183 درجه سانتیگراد است. این ماده یک اکسید کننده قوی است و به سوختن مواد آلی و نفتی بشدت کمک می کند. اکسیژن مایع در احجام متفاوت ذخیره و حمل می شود و با استفاده از تجهیزات تبخیر کننده (ویپرایزر) به گاز تبدیل می شود.
کاربردهای اکسیژن مایع
اکسیژن مایع یکی از محصولات صنعتی است که در بسیاری از زمینه‌ها کاربرد دارد. اکسیژن مایع به دلیل داشتن دمای بسیار پایین (حدود منفی 183 درجه سانتیگراد) و فشار بالا، می‌تواند حجم زیادی از گاز اکسیژن را در خود جای دهد. برخی از کاربردهای اکسیژن مایع عبارتند از:
- پزشکی: اکسیژن مایع به عنوان یک منبع تامین گاز اکسیژن درمانی (پس از تبخیر توسط ویپرایزر) برای بیماران ریوی و تنفسی استفاده می شود. این گاز در برخی بیمارستان ها و کلینیک ها با دستگاه های اکسیژن ساز نیز تولید و تامین می شود .
- صنعت: اکسیژن مایع در فرآیندهای صنعتی مختلف نظیر جوشکاری، برش فلزات، تولید فولاد، پتروشیمی و هوافضا به عنوان منبع تشدید انرژی استفاده میشود. اکسیژن مایع باعث افزایش دما، سرعت و کارایی فرآیند سوختن میشود این ماده همچنین درصنایع مختلف دیگری از جمله صنایع سیمان سازی، کاغذسازی، متانول سازی و سرامیک استفاده می شود .
نمونه کارها
نکات ایمنی در زمان استفاده از اکسیژن مایع
- از تماس اکسیژن مایع با پوست، چشم و لباس‌ها خودداری کنید. اگر اکسیژن مایع روی پوست شما بریزد، فوراً آب گرم روی آن بریزید و به پزشک مراجعه کنید.
- از نزدیکی منابع آتش، جرقه و حرارت بالا به اکسیژن مایع دوری کنید. اکسیژن مایع باعث شعله‌ور شدن مواد قابل احتراق میشود و فرآیند اکسیداسیون و در نتیجه احتراق را تشدید میکند.
- تنفس طولانی مدت اکسیژن با خلوص بالا ممکن است باعث مسمومیت اکسیژنی شود که علائم آن شامل سردرد، تهوع، سرگیجگه و تشنج میباشد. اکسیژن با خلوص بالا همچنین می‌تواند باعث آسیب به سلول‌های ریه، گوش و چشم شود، لذا تنفس طولانی مدت اکسیژن با خلوص بالا برای افراد با سیستم تنفسی سالم توصیه نمیگردد.
- همیشه پیش از کار با مایع یا گاز اکسیژن دستورالعمل‌های تولید کننده و سازمان‌های مربوط به ایمنی را درباره استفاده، نگهداری و بهره برداری از گاز و مایع اکسیژن مطلعه و رعایت کنید.
اکسیژن مایع چگونه نگهداری میشود؟
اکسیژن مایع در مخازن کرایوژنیک با تمهیدات ویژه نگهداری میشود، همچنین فلاسک ها و دوئر های دوجداره تحت فشار نیز برای نگهداری اکسیژن مایع در احجام کمتر استفاده میگردد.
نحوه خرید و تامین اکسیژن مایع
اکسیژن مایع در احجام 50 الی 500 لیتر (تقریبی) در دوئرهای کرایوژنیک ذخیره سازی و سپس مورد بهره برداری قرار میگیرد، برای احجام بالاتر از 1 متر مکعب (تا بیش از 40 مترمکعب) از مخازن کرایوژنیک حمل و ثابت به منظور نگهداری و بهره برداری از این محصول استفاده میگردد.
شرکت سیال تامین رهام امکان فراهم سازی اکسیژن مایع صنعتی و طبی مطابق با الزامات استاندارد ملی ایران به شماره 3240 را دارا میباشد، همچنین این مجموعه امکان تامین فلاسک های دوجداره تنفسی و دوئر های تحت فشار و همچنین مخازن ذخیره و حمل اکسیژن مایع را در احجام و اوزان مختلف برای مصارف طبی و صنعتی محیا گردانیده است.