پرژینگ
پرژینگ چیست؟
پرژینگ عملیاتی است که در آن محتویات یک لوله یا مخزن با ماده‌ای دیگر (گاز یا مایع) جایگزین می‌شود. این عملیات برای جلوگیری از انفجار، آتش‌سوزی و گازگرفتگی پرسنل در صنایع نفت و گاز قبل از تعمیرات یا تست‌های راه‌اندازی انجام می‌شود.
برای پرژینگ از گازهای خنثی مانند نیتروژن استفاده می‌شود. این فرآیند دارای انواع متفاوتی از جمله رقیق سازی (کاهش خلوص اکسیژن در خط لوله)، پاکسازی (جایگزینی کامل ماده جدید، حذف کامل اکسیژن و دیگر ناخالصی های گازی و بخارات مایع)، پیگرانی (استفاده از فشار گاز نیتروژن به عنوان پیشران پیگ داخل خطوط لوله)، نشت یابی (افزایش فشار خط لوله و مخازن برای مشخص شدن نشتی و افت فشار) میباشد.
پرژینگ گرم و سرد
پرژینگ عملیاتی است که در آن محتویات یک لوله یا مخزن با گاز یا مایعی خنثی (از جمله نیتروژن) جایگزین می‌شود تا از واکنش‌های نامطلوب و خطرناک جلوگیری شود. پرژینگ می‌تواند به دو صورت سرد و گرم انجام شود.
پرژینگ سرد:
در این روش، گاز یا مایع خنثی با فشار و دبی مناسب از طریق لوله‌های ورودی و خروجی به سیستم وارد شده و محتویات قبلی را از سیستم خارج می‌کند. پرژینگ سرد برای تخلیه هوا، اکسیژن، گازهای قابل اشتعال و آلودگی‌های داخل سیستم استفاده می‌شود. پرژینگ سرد باید با رعایت نکات ایمنی و استانداردهای مربوطه انجام شود.
پرژینگ گرم:
در این روش، گاز یا مایع خنثی با دمای بالاتر از دمای عادی به سیستم تزریق شده و علاوه بر تخلیه محتویات قبلی، باعث کاهش رطوبت، خشک کردن سطوح داخلی و حذف بخارات نامطلوب می‌شود. پرژینگ گرم برای آماده‌سازی سیستم‌های حساس و پیچیده که نیاز به خشک کردن کامل پیش از شروع عملیات دارند، استفاده می‌شود. پرژینگ گرم نسبت به پرژینگ سرد هزینه‌برتر و زمان‌برتر است.
انواع دیگری از پرژینگ از جمله پرژینگ پیگ رانی، پرژینگ نشت یابی (LEAK TEST)، پرژینگ فلش و … نیز درصنایع مختلف کاربرد دارد.
نکات ایمنی در زمان پرژینگ
- پرژینگ یا اکسیژن زدایی باید توسط افراد مجرب و متخصص انجام شود که با استانداردهای ایمنی کار با تجهیزات و گازهای تحت فشار و روش های مناسب پرژینگ آشنایی کامل باشند.
- قبل از شروع پرژینگ (پاکسازی) خطوط لوله یا مخازن حاوی گازهای اشتعال زا، باید مطمئن شوید که تمام منابع جرقه زایی، شعله، حرارت، برق و سایر عوامل احتراقی در فاصله مناسب از محل پرژینگ قطع شده و از انتشار گاز پاکسازی شده به سمت منایع جرقه زایی و شعله جلوگیری شده باشند.
- در زمانی که این فرآیند در سالن بسته صورت میپذیرد، در طول پرژینگ یا اکسیژن زدایی، باید به صورت مستمر مقدار اکسیژن و گازهای قابل اشتعال در فضای بسته را با استفاده از دستگاه های سنجش مناسب بررسی کرده و در صورت نیاز منبع تغذیه گاز را قطع کرده و اقدامات لازم را انجام دهید.
- در هنگام استفاده از تجهیزات کرایوژنیک و اواپراتورهای نیتروژن میبایست تمامی تمهیدات ایمنی لازم کار با میعانات کرایوژنیک رعایت و همچنین اپراتور میبایست تجهیزات ایمنی فردی از جمله دستکش و عینک مناسب به همراه داشته باشد تا از صدمه و سوختگی ناشی از تماس با نیتروژن مایع جلوگیری نماید.
نمونه کارها
مراحل انجام پرژینگ توسط نیتروژن مایع
مراحل انجام پرژینگ توسط نیتروژن مایع به شرح زیر است:
- ابتدا باید نیتروژن مایع را توسط مخازن کرایوژنیک حمل به محل پروژه حمل کرده و در محل مناسب به منظور اجرای عملیات قرار داد، در برخی از موارد میتوان نیتروژن را مستقیما از مخازن حمل به خطوط لوله یا مخازن تزریق نمود و در برخی از پروژه ها میبایست نیتروژن مایع ابتدا به مخزن کرایوژنیک ثابت تعبیه شده در محل پروژه انتقال و سپس از طریق این مخزن به محل مصرف تزریق گردد.
- سپس میبایست مخزن کرایوژنیک، اواپراتور (ویپرایزر) و درصورت لزوم پمپ فشار را توسط لوله کشی و یا با استفاده از شلنگ های فلکسیبل انتقال میعانات کرایوژنیک به محل تزریق مشخص شده توسط کارفرما متصل نمود.
- پس از آن با بررسی دستورالعمل مشخص شده توسط کارفرما و توجه به فشار، دما و شدت جریان تزریق گاز نسبت به شروع فرآیند اقدام نموده و ابزاردقیق اندازه گیری از جمله فشار مخزن، فشار و دمای تزریق و میزان مایع داخل مخزن در طول انجام فرآیند بطور دایم بررسی شود.
- پس از اتمام پرژینگ باید شیرهای خطوط انتقال را بسته و جریان نیتروژن مایع را قطع کنید. سپس باید لوله‌ها و شیلنگ های خطوط انتقال را از مخزن نیتروژن مایع جدا نموده و فشار محبوس در تجهیزات را با رعایت الزامات ایمنی تخلیه نمود.
- در تمامی مراحل میبایست میزان اکسیژن خروجی از فرآیند پرژینگ را مستمر اندازه نمود و تا کاهش غلظت اکسیژن تا میزان مشخص شده توسط کارفرما فرآیند را ادامه داد. در نهایت میبایست کلیه فرآیند انجام شده از جمله غلظت اولیه و نهایی اکسیژن، فشار نهایی خط لوله، میزان مایع مصرف شده و دیگر موارد را تحت عنوان صورت جلسه به کارفرما تسلیم نمود.
خدمات پرژینگ سیال تامین رهام
شرکت سیال تامین رهام، کلیه خدمات مربوط به فرآیند پرژینگ از جمله مشاوره و انجام محاسبات مربوط به میزان گاز و فشار مورد نیاز به منظور انجام فرآیند مناسب، تامین و نصب تجهیزات مورد نیاز از جمله اواپراتور (ویپرایزر)، مخازن حمل و ذخیره کرایوژنیک و همچنین پمپ افزایش فشار، تامین نیتروژن مایع مورد نیاز برای انجام فرآیند و همچنین اپراتوری و اجرای کامل فرآیند در محل کارفرما را فراهم می آورد.
