O2 CAS Number 7782-44-7 UN1072 (gas)
Oxygen
O2|CAS Number 7782-44-7|UN1072 (gas)
محاسبه حجم یا جرم یک مقدار مشخص از گاز
در نقطه جوش (1atm | 90.19k) برابر با: -182.96 C° || -297.33 F°
نمودار فازی مولکول، نمایش‌دهنده‌ی گذار بین فازهای جامد، مایع و گاز به‌عنوان تابعی از دما و فشار است
GHS03
Oxidising
GHS04
Gas under pressure
گاز اکسیژن، هرچند خود به‌تنهایی قابل اشتعال نیست، اما یک اکسیدکننده بسیار قوی است و می‌تواند خطر آتش‌سوزی یا انفجار را به‌شدت افزایش دهد. رعایت موارد زیر برای استفاده ایمن از این گاز ضروری است:
برای حفظ ایمنی، تمامی اجزای سیستم انتقال و استفاده از اکسیژن باید با این گاز سازگار باشند:
. تنفس سلولی: اکسیژن گازی در همه موجودات هوازی (انسان، حیوانات، گیاهان و برخی میکروارگانیسم‌ها) به‌عنوان گیرنده نهایی الکترون در زنجیره تنفسی عمل می‌کند. بدون O₂، تولید ATP و تأمین انرژی سلولی ممکن نخواهد بود.
. سیستم اکسیژن‌رسانی: گاز اکسیژن از راه ریه‌ها جذب و به خون منتقل می‌شود تا تمام سلول‌ها انرژی کافی دریافت کنند.
. درمان با اکسیژن (Oxygen Therapy): تجویز اکسیژن خالص یا غلیظ‌شده برای بیماران مبتلا به شرایط تنفسی مثل COPD، ذات‌الریه، آسم یا پس از جراحی ضروری است. این روش فشارخون اکسیژن را بالا می‌برد، خستگی را کاهش می‌دهد و شانس بقا را افزایش می‌دهد.
. دوره‌های فشار بالا (Hyperbaric Oxygen Therapy): در محفظه تحت فشار بالا، بیمار بیش از ۹۹٪ اکسیژن تنفس می‌کند. این روش برای زخم‌های مزمن، مسمومیت با CO و بیماری‌های خاص موثر است.
. حمایت در بیهوشی و احیا: در اتاق عمل و مراقبت‌های ویژه، اکسیژن لازم برای حفظ سطح مناسب اکسیژن بافت‌ها استفاده می‌شود.
تولید فولاد و صنایع فلزی: در فرآیندهای ذوب و تصفیه فلزات مانند Basic Oxygen Steelmaking، اکسیژن گازی برای حذف ناخالصی‌ها (کربن، گوگرد، فسفر) و افزایش دمای واکنش استفاده می‌شود.
. برش و جوشکاری (Oxy-fuel): ترکیب O₂ با گازهایی مانند استیلن یا پروپان، شعله‌ای با دمای بالا ایجاد کرده و برای جوش و برش فلزات مناسب است. همچنین در فرآیندهایی مانند flame-hardening یا flame-cleaning کاربرد دارد.
. صنایع شیمیایی: اکسیژن گازی واکنش‌های اکسیداسیون مانند تولید اتیلن اکسید، پروپیلن اکسید، اسید نیتریک و سفیدکننده‌های کاغذ را تسهیل می‌کند.
تصفیه آب و پساب: انتقال اکسیژن به میکروارگانیسم‌های هوازی، تجزیه مواد آلی را در تصفیه‌خانه‌ها بهبود می‌بخشد.
شیشه، سفال و سفالینه: استفاده از مشعل‌های اکسیژن‌سوز باعث افزایش راندمان انرژی و کیفیت محصول نهایی می‌شود.
صنعت کاغذ و خمیر کاغذ: اکسیداسیون اکسیژنی جایگزینی پاک‌تر برای فرآیندهای سفیدسازی شیمیایی رایج است.
صنایع نفت و گاز / بیومس / گازی‌سازی: اکسیژن برای گازی‌سازی سوخت‌ها و افزایش راندمان احتراق در نیروگاه‌ها یا پالایش هیدروکربن‌ها کاربرد دارد.
اکسیژن‌زیست آبزی (Aquaculture): افزودن O₂ به آب باعث بهبود اکسیژن محلول و افزایش بهره‌وری در پرورش آبزیان می‌شود.
فضا و هوانوردی: در هواپیما و فضاپیما از اکسیژن برای پشتیبانی از تنفس در ارتفاع بالا استفاده می‌شود.
تولید اوزون: اکسیژن گازی منبع تولید اوزون O₃ برای ضدعفونی و تصفیه هوا و آب است.
